သိပ္ပံနည်းကျ အောင်မြင်စွာ တွဲဖက်စိုက်ပျိုးနိင်သော အပင်များ

 

တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်း (Companion Planting) 

လူတိုင်း သူငယ်ချင်း လိုအပ်သလို အပင်တွေလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။ ဒီဗီဒီယိုမှာတော့ တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်း ၁၀၁ ကို လေ့လာကြမှာဖြစ်ပြီး သင့်ဥယျာဉ်ထဲက လူကြိုက်များဆုံး ဟင်းသီးဟင်းရွက် ဆယ်မျိုးနဲ့ အကောင်းဆုံး တွဲဖက်စိုက်ပျိုးနိုင်တဲ့ အပင်နှစ်မျိုး သုံးမျိုးကို ပြသပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

#LGTmyanmar , #BBKmyanmar

.

တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်း ဆိုတာ ဘာလဲ။

တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်းဆိုတာ နာမည်အတိုင်းပါပဲ — အပင်နှစ်မျိုး (သို့) နှစ်မျိုးထက်ပိုတဲ့ အပင်တွေကို တစ်ခုနဲ့တစ်ခု အကျိုးပြုစေဖို့ အတူတကွ စိုက်ပျိုးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအကျိုးကျေးဇူးတွေထဲမှာ ကြီးထွားမှု ကောင်းမွန်ခြင်း၊ ပိုးမွှားထိန်းချုပ်ခြင်း (သို့) အထွက်နှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။

.

ငရုတ်သီး (Peppers)

ငရုတ်သီးဟာ ဥယျာဉ်ထဲမှာ လူကြိုက်များတဲ့ အပင်ဖြစ်ပြီး ကျွန်တော်ဆို တစ်နှစ်ကို အနည်းဆုံး ၂၀ ကနေ ၆၀ မျိုးအထိ စိုက်လေ့ရှိပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံး တွဲဖက်တွေထဲက တစ်ခုကတော့ ခရမ်းသီး ပါ။ အပင်နှစ်မျိုးလုံး ဆက်စပ်မှုရှိပေမဲ့ ခရမ်းသီးက အပူဒဏ်ကို ပိုခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အရွက်ထူထူတွေက အပူချိန် ၈၅-၉၀°F (ဖာရင်ဟိုက်) အထက် ရောက်တဲ့အခါ ဒဏ်ခံရတတ်တဲ့ ငရုတ်သီးတွေကို အရိပ်အနည်းငယ် ပေးနိုင်ပါတယ်။ နေ့လယ်ခင်း နေရောင်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ ခရမ်းသီးကို ထောင့်ချိုးအနေအထား စိုက်ပျိုးခြင်းက သင့်ငရုတ်သီးတွေ ရှင်သန်အောင် ကူညီပေးပြီး ခရမ်းသီးအထွက်နှုန်းပါ ရရှိစေပါတယ်။

နောက်ထပ် အကောင်းဆုံး တွဲဖက်ကတော့ ပင်စိမ်း ပါ။ ပင်စိမ်းက မြေဖုံးပင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး အစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းပေးကာ ငရုတ်သီးနဲ့ အခြေအနေတူကို ကြိုက်နှစ်သက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သူတို့နှစ်မျိုးလုံးဟာ မီးဖိုချောင်မှာ အတူတူ တွဲဖက်သုံးရင် အရသာအလွန်ကောင်းပါတယ်။

.

ခရမ်းချဉ်သီး (Tomatoes)

ခရမ်းချဉ်သီးက ကျွန်တော့်ရဲ့ အကြိုက်ဆုံး သီးနှံဖြစ်ပါတယ်။ အိမ်မှာ စိုက်ထားတဲ့ လတ်ဆတ်တဲ့ ခရမ်းချဉ်သီးတွေဟာ ဆိုင်က ဝယ်တာထက် အများကြီး ပိုအရသာရှိပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးရဲ့ သမားရိုးကျ တွဲဖက်ကတော့ ပင်စိမ်း ဖြစ်ပြီး၊ သူက အရသာကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ပိုးမွှားတွေကို တားဆီးပေးပါတယ်။

ပိုးမွှားထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် ကျွန်တော်က ပြင်သစ် မာရဂိုး (French Marigolds) ကို စိုက်ရတာ ကြိုက်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အမြစ်တွေက ခရမ်းချဉ်သီး အမြစ်တွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ ပိုးမွှားတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ မြစ်တုပ်မှို (root-knot nematodes) တွေကို မောင်းထုတ်ပေးတဲ့ အနံ့ကို ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။ နောက်ထပ် စမတ်ကျတဲ့ တွဲဖက်ကတော့ ခရမ်းချဉ်ပင်တွေရဲ့ အရိပ်အောက်မှာ ကောင်းကောင်း ကြီးထွားနိုင်တဲ့ ဆလပ်ရွက် (Lettuce) ပါ။ ခရမ်းချဉ်သီးတွေက ဆလပ်ရွက်ကို ပြင်းထန်တဲ့ နေရောင်ကနေ ကာကွယ်ပေးတဲ့အတွက် နွေရာသီမှာတောင် ကြွပ်ရွပြီး အရသာရှိတဲ့ အရွက်တွေကို ရရှိစေပါတယ်။ ဒီအတွဲအစပ်က သင့်ကို ပြီးပြည့်စုံတဲ့ သုပ်စားစရာအစုံ ကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။

.

သခွားသီး (Cucumbers)

သခွားသီးဟာလည်း ဥယျာဉ်ထဲမှာ အဓိက စိုက်တဲ့ အပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် နန်းကြိုးတန်းတွေမှာ စိုက်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နန်းကြိုးတန်း မရှိဘူးဆိုရင် ပြောင်းဖူး ကို အရှင်သဖွယ် အထောက်အကူပြုဖို့ စမ်းစိုက်ကြည့်ပါ။ သခွားသီးက ပြောင်းဖူးပင်စည်ပေါ်ကို တွယ်တက်သွားပြီး သေးငယ်တဲ့ "ညီအစ်မသုံးဖော်" စနစ် (ပြောင်း၊ ပဲနဲ့ ဖရုံ/သခွား) ကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။ ဒီစနစ်က သခွားသီးကို ပိုးကောင်တွေနဲ့ ညှိုးရိရောဂါတွေကနေ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

သခွားပိုးကောင်တွေရဲ့ရန်ကနေ အပိုကာကွယ်ဖို့ ဘတ်ခ်ဝှီ့တ် (Buckwheat) ဒါမှမဟုတ် မုန်လာဥနီ (Radishes) ကို အနီးအနားမှာ စိုက်ပါ။ နှစ်မျိုးလုံးကို ပေါင်းစပ်ခြင်းက ထိရောက်တဲ့ သဘာဝ ပိုးမွှားနှိမ်နင်းရေးကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။

.

ပြောင်းဖူး (Corn)

ပြောင်းဖူးနဲ့ ပတ်သက်လာရင်တော့ ရိုးရာ ညီအစ်မသုံးဖော် (Three Sisters) နည်းလမ်း — ပြောင်း၊ ပဲနဲ့ ဖရုံ/သခွား — က အကောင်းဆုံးပါပဲ။ ပဲပင်တွေက ပြောင်းဖူးပင်စည်တွေကို တွယ်တက်ပြီး မြေဆီလွှာထဲမှာ နိုက်ထရိုဂျင်ကို ဖြည့်တင်းပေးသလို ဖရုံပင်က မြေပေါ်မှာ ပျံ့နှံ့ပြီး ပေါင်းပင်တွေကို အရိပ်ပေးကာ အစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။

အပိုဆောင်းအနေနဲ့ ကျွန်တော်က ပြောင်းဖူးပတ်ပတ်လည်မှာ Amaranth (မြန်မာအခေါ် ပန်းနီဂမုန်း (သို့) တမာရွက်) ကို စိုက်ရတာ ကြိုက်ပါတယ်။ သူက နေရာလုယက်မှု မရှိဘဲ နောက်ထပ် ရိတ်သိမ်းစရာ သီးနှံတစ်ခုကိုပါ ရရှိစေပါတယ်။

.

ပဲအမျိုးမျိုး (Beans)

ပဲပင်တွေ — ချုံပဲ ဖြစ်စေ၊ နွယ်ပဲ ဖြစ်စေ — ဟာ ဥယျာဉ်အတွက် အရေးပါတဲ့ သီးနှံတွေပါ။ ချုံပဲအတွက် ကောင်းတဲ့ တွဲဖက်တစ်ခုကတော့ အာလူး ပါ။ နှစ်မျိုးလုံးက တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက်ရဲ့ သီးနှံကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ပိုးကောင်တွေကို ဆွဲဆောင်တတ်တဲ့အတွက် သူတို့ကို အတူတကွ စိုက်ပျိုးခြင်းက နှစ်ဖက်လုံးက ပိုးမွှားဒဏ်ကို လျှော့ချပေးပါတယ်။

နောက်ထပ် အကောင်းဆုံး တွဲဖက်ကတော့ ကော့စမော့စ် (Cosmos) လို အပွင့်ပွင့်တဲ့ အပင်ဖြစ်ပြီး၊ သူက မက္ကဆီကန်ပဲပိုးကောင်ရဲ့ သဘာဝသားကောင်ဖြစ်တဲ့ လယ်ဒီဘက်ဂ် (Ladybugs) တွေကို ဆွဲဆောင်ပါတယ်။ ဒီလို အကျိုးပြုတဲ့ အင်းဆက်တွေရဲ့ ဆက်ဆံရေးကို နားလည်ထားခြင်းက တွဲဖက်စိုက်ပျိုးမှု အောင်မြင်ဖို့အတွက် အဓိကသော့ချက်ပါပဲ။

.

ဖရုံသီး/သခွားမွှေး (Squash)

ဖရုံပင်တွေဟာ ဖရုံပိုးကောင်တွေနဲ့ နွယ်ထိုးပိုး (vine borers) တွေရဲ့ ဒဏ်ကို ခံရတတ်ပါတယ်။ ဒီပိုးမွှားတွေကို တားဆီးဖို့အတွက် အနီးအနားမှာ Nasturtiums (ပန်းမျိုးစုံ)၊ မာရဂိုး၊ Bee Balm ဒါမှမဟုတ် Catnip (ကြောင်မြက်) တို့ကို စိုက်ပျိုးပါ။ ဒီပန်းတွေဟာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အင်းဆက်တွေကို မောင်းထုတ်ရုံသာမက သင့်ဥယျာဉ်ကိုလည်း လှပစေပါတယ်။ ဖရုံပင်က သန်စွမ်းစွာ ကြီးထွားတဲ့အတွက် ဒီတွဲဖက်တွေက သူ့ကို နေရာယှဉ်လုမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

.

ဂေါ်ဖီမျိုးရင်းဝင် အပင်များ (Brassicas - Cabbage, Broccoli, Cauliflower, Brussels Sprouts)

ဂေါ်ဖီမျိုးရင်းဝင် အပင်တွေဟာ aphids (ပင်ရည်စုပ်ပိုး)၊ ဂေါ်ဖီပိုး နဲ့ ပိုးဖလံ တွေကို ဆွဲဆောင်တဲ့အတွက် စိုက်ပျိုးဖို့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ ကူညီဖို့အတွက် ကြက်သွန်နီ၊ စံပယ်ရွက် (Sage)၊ ကျောက်ဖရုံရွက် (Thyme)၊ နံနံပင်မွှေး (Oregano) နဲ့ ဇီယာ (Dill) တို့ကို အနီးအနားမှာ စိုက်ပါ။

ကြက်သွန်နီက ပင်ရည်စုပ်ပိုးတွေကို မောင်းထုတ်ပြီး စံပယ်ရွက်နဲ့ ကျောက်ဖရုံရွက်လို ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေက ပိုးဖလံတွေကို တားဆီးပါတယ်။ ဇီယာကတော့ ခရမ်းချဉ်သီးဦးချိုပိုး (tomato hornworms) လို ဥယျာဉ်ပိုးမွှားတွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ အကျိုးပြု သားလောင်းကောင်တွေကို ဆွဲဆောင်ပါတယ်။ ဒီအတွဲအစပ်တွေက ဂေါ်ဖီမျိုးရင်းဝင်အပင်တွေကို စိုက်ပျိုးဖို့ ပိုမိုလွယ်ကူစေပြီး အရသာလည်း ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

.

မုန်လာဥနီ (Carrots) နှင့် ဆလပ်ရွက် (Lettuce)

မုန်လာဥနီနဲ့ ဆလပ်ရွက်ဟာ ကောင်းကင်ဘုံက ဖန်တီးပေးတဲ့ အတွဲအစပ်ပါပဲ။ မုန်လာဥနီရဲ့ အရွက်ထိပ်ဖျား ရှည်ရှည်တွေက ဆလပ်ရွက်ကို အရိပ်ပေးပြီး အေးမြစေကာ အရွက်များ မမာအောင် ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ဆလပ်ရွက်မှာ အမြစ်တိမ်တွေရှိတဲ့အတွက် မုန်လာဥနီရဲ့ အမြစ်နက်နက်တွေနဲ့ နေရာလုယက်မှု မရှိပါဘူး။

ဒီအတွဲအစပ်က နေရာချွေတာပေးပြီး မြေဆီလွှာကို အေးမြစေကာ အရသာပိုကောင်းတဲ့ မုန်လာဥနီတွေကို ရရှိစေပါတယ်။ မုန်လာဥနီယင်ကောင် (carrot flies) ရန်နဲ့ ရင်ဆိုင်နေရရင် စံပယ်ရွက် (Sage) ဒါမှမဟုတ် ရိုစမေရီ (Rosemary) လို မွှေးရနံ့ပါတဲ့ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေကို အနီးအနားမှာ စိုက်ပျိုးပြီး မောင်းထုတ်ပါ။

.

အာလူး (Potatoes)

အာလူးက ကျွန်တော့်ရဲ့ အကြိုက်ဆုံး သီးနှံတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပြီး "စိတ်ဝိညာဉ်အပင်" လို့ ခံစားရပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပိုးမွှားကတော့ ကိုလိုရာဒို အာလူးပိုး (Colorado potato beetle) ဖြစ်ပေမဲ့ ပဲ၊ မြင်းမုန်လာ (horseradish)၊ ကြက်သွန်ဖြူ နဲ့ မာရဂိုး လို တွဲဖက်တွေက သူတို့ကို တားဆီးနိုင်ပါတယ်။

မြင်းမုန်လာကို စိုက်ခင်းပတ်လည်မှာ စိုက်ပြီး ကြက်သွန်ဖြူကို ၄-၆ လက်မ အကွာအဝေးမှာ ထားကာ အပိုကာကွယ်ဖို့ မာရဂိုးတွေကို ရောနှောစိုက်ပျိုးပါ။ အာလူးဥတွေ မြေအောက်မှာ ကြီးထွားနေချိန်မှာ မြန်မြန်ကြီးထွားတဲ့ မုန်လာဥနီ ဒါမှမဟုတ် ဆလပ်ရွက် လို သီးနှံတွေကို အာလူးခင်းပေါ်မှာ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒီသီးနှံတွေက အာလူးတွေ နေရာမလိုအပ်ခင် ရင့်မှည့်သွားတဲ့အတွက် သင့်ရိတ်သိမ်းမှုကို အများဆုံး ရရှိစေဖို့ အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းတစ်ခုပါပဲ။

.

နိဂုံးချုပ်

တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်းဟာ ဖန်တီးမှုနဲ့ ဟန်ချက်ညီမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အပင်တွေ၊ အင်းဆက်တွေနဲ့ မြေဆီလွှာတွေ ဘယ်လို အတူတကွ အလုပ်လုပ်တယ်ဆိုတာကို သင် ပိုနားလည်လေ၊ သင့်ဥယျာဉ်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်က ပိုကောင်းလာလေပါပဲ။ အမျိုးမျိုးသော တွဲဖက်မှုတွေကို စမ်းသပ်ကြည့်ပါ — သင့်စိတ်ကူးကသာ အကန့်အသတ် ဖြစ်ပါတယ်။

တွဲဖက်စိုက်ပျိုးခြင်းက ဘာလို့ အလုပ်ဖြစ်တာလဲ၊ သူ့နောက်ကွယ်က သိပ္ပံပညာကို သိချင်တယ်ဆိုရင်တော့ နောက်ဗီဒီယိုကို ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်အထိ ဥယျာဉ်ထဲမှာ ကံကောင်းပါစေ — အပင်တွေ စိုက်ပျိုးနေပါ!