ပန်းရောင်ဆား (သို့)ကျန်းမာရေး ဆားဘယ်လို ထုတ်လုပ်သလဲ။

 

၁။ မိတ်ဆက်နှင့် အသားအရေ ကာကွယ်ခြင်း

ကျွန်တော့်နာမည် Seydou ဖြစ်ပြီး၊ 2006 ခုနှစ်ကတည်းက ဤကန်တွင် အလုပ်လုပ်နေပါသည်။ ကျွန်တော်က ဆားရိတ်သိမ်းသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ရိတ်သိမ်းပြီးသားဆားများကို ပြန်လည်ရောင်းချပါသည်။ ကျွန်တော် အသုံးပြုသည့် ရှိယာထောပတ် (Shea butter) သည် ဆားငံရေ၏ ဆိုးကျိုးများမှ ကျွန်တော့်အသားအရေကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။ ရေထဲဝင်သည့်အခါ ဒဏ်ရာ၊ အနာအဖုအပိမ့်များ ရရှိတော့မည်မဟုတ်ပါ။ ဤအမာရွတ်များကို မြင်ပါသလား။ ၎င်းတို့သည် ရှိယာထောပတ်မလိမ်းဘဲ ကန်ထဲဝင်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို အမြဲတမ်းအသုံးပြုရန် အရေးကြီးပါသည်။ #LGTmyanmar , #BBKmyanmar

ပင်ပန်းသော ရိတ်သိမ်းလုပ်ငန်း၏ အခက်အခဲများကတော့ Retba ကန်တွင် ဆားရိတ်သိမ်းခြင်းသည် အလွန်ခက်ခဲပါသည်။ ရေသည် အလွန်ငန်သည့်အပြင် အပူကိုလည်း ထိန်းထားသည်။ စက်တင်ဘာလတွင် ရေအပူချိန်သည် $40^\circ$ စင်တီဂရိတ် အထိ မြင့်တက်လာနိုင်သည်။ ကန်၏ အငန်ဓာတ်နှင့် အပူချိန်သည် သင့်အသားအရေကို လောင်ကျွမ်းစေပြီး ဝက်ခြံများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရေထဲမဝင်မီ သင့်အသားအရေပေါ်တွင် ရှိယာထောပတ် လိမ်းရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါသည်။

.

၂။ Retba ကန်၏ ထူးခြားချက်များ

ထူးခြားသော လှေများ: ကျွန်ုပ်တို့ ဤနေရာတွင် အသုံးပြုသော လှေပြားများသည် ပင်လယ်တွင်သုံးသည့် လှေများနှင့် ကွဲပြားပါသည်။ ဤပန်းရောင်ကန်တွင် ရေသည် ပိုမိုလေးလံသောကြောင့် အောက်ခြေကျဉ်းမြောင်းသော ရိုးရာလှေများသည် မှောက်သွားနိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏လှေများကို အောက်ခြေပြားသော သစ်သားပြားများ ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး ယင်းကပင် လှေများမှောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးပါသည်။

.

ဆားပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်မှု (Sea Salt vs. Lake Salt): ပင်လယ်ဆား ရိတ်သိမ်းရန် အချိန်ပိုယူရပြီး အထွက်နှုန်းလည်း နည်းပါးသည်။ ပင်လယ်ရေကို သိုလှောင်ထားပြီး ရေငွေ့ပျံအောင် စောင့်ဆိုင်းကာ ဆားခင်းများ ဖန်တီးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ရေငွေ့ပျံပြီးနောက် ဆားပမာဏ အနည်းငယ်သာ ရရှိနိုင်သည်။ ဤကန်တွင်မူ ဆား၏ သိပ်သည်းဆသည် ရေမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် ကြည်လင်လင်းလက်စွာ ဖြစ်ပေါ်စေပြီးနောက် အောက်ခြေသို့ ကျဆင်းသည်။ ဤအကြောင်းကြောင့်ပင် ကန်သို့ သင်လာရောက်သည့်အခါတိုင်း ဆားကို ရိတ်သိမ်းနိုင်ပါသည်။

.

ဆား ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်နှုန်း: ကန်ထဲတွင် ဆားသည် ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။ သင် သတ်မှတ်ထားသော နေရာတစ်ခုမှ ဆားရိတ်သိမ်းပြီး ရက်ပေါင်း 45 အကြာတွင် ပြန်လာပါက ဆားများကို ပြန်လည်တွေ့ရှိရမည် ဖြစ်သည်။ ယခု ကျွန်တော် တုတ်ဖြင့် ဆားကို ထိကြည့်နေသည်ကို မြင်ရပါသည်။ ဤအလွှာသည် ထူထဲသော အလွှာဖြစ်ပြီး ဤအဆင့်တွင် ခွာရန် မလွယ်ကူပါ။ သို့သော် ကျွန်တော် ဤနေရာတွင် အလုပ်လုပ်ပါမည်။ ယခု ကျွန်တော် ပစ္စည်းကိရိယာများကို ယူဆောင်ပြီး ရေထဲသို့ ဆင်းပါတော့မည်။

.

ကန်သမိုင်းကြောင်း (ပင်လယ်လက်တက်မှ ပန်းရောင်ကန်အဖြစ်သို့): 15 ရာစုနှစ်က ဤကန်သည် ပင်လယ်၏ လက်တက် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရေစီးဆင်းနေသော ရေထုဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ခရုများ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် 1960 ပြည့်နှစ်တွင် 10 နှစ်ကြာ မိုးခေါင်ခြင်းကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ သဲခုံများ ရွေ့လျားလာပြီး ကန်နှင့် ပင်လယ်ကြားတွင် နယ်နိမိတ်တစ်ခု ဖန်တီးခဲ့သည်။ 80 ခုနှစ်များနှောင်းပိုင်းတွင် ကန်သည် အရောင်ပြောင်းလာပြီး ပိုမိုငန်လာကာ ၎င်းတွင် သက်ရှိများ မရှိတော့ပါ။

.

ကန်ဆား၏ ထူးခြားချက် (ပင်လယ်ဆားနှင့် နှိုင်းယှဉ်ချက်): ကန်မှရရှိသော ဆားသည် ပင်လယ်ဆားထက် 3 ဆ ပိုမိုငန်ပြီး ပိုမိုလေးလံသည်။ ဤကန်ဆားသည် ရေအတွင်း၌ ကြည်လင်လင်းလက်စွာ ဖြစ်ပေါ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဤအကြောင်းကြောင့်ပင် ပင်လယ်ဆားကို ကန်ထဲသို့ ပစ်ချပါက အလွန်လျင်မြန်စွာ ပျော်ဝင်သွားသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ ကန်ဆားကို မုန်တိုင်းထန်သော အခြေအနေများအောက်တွင်ပင် 2 လ ကြာအောင် ရေထဲတွင် ထားရှိသော်လည်း မူလအတိုင်းရှိနေမည် ဖြစ်သည်။ ကန်ဆားကို ပျော်ဝင်စေရန် ရေနွေးထဲတွင် ထည့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

၃။ ဆားရိတ်သိမ်းခြင်း နည်းလမ်းနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်

ဆားရိတ်သိမ်းခြင်း နည်းလမ်း: ပုံမှန်အားဖြင့် ကန်ရေအဆင့်သည် 1.5 မီတာ ရှိသော်လည်း မိုးရွာပြီးနောက် တက်လာပါသည်။ ဆားကို ရောက်ရှိနိုင်ရန် 30 စင်တီမီတာ မြင့်သော သတ္တုဖွဲ့စည်းပုံပေါ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့ မတ်တပ်ရပ်ရသည်။ ကျွန်တော် ဆားစတင်စုဆောင်းပါတော့မည်။

.

ဆားခွဲထုတ်ခြင်းနှင့် သန့်စင်မှု: ဆားကို သင့်လျော်စွာ ရိတ်သိမ်းနိုင်ရန် သတိထားလုပ်ဆောင်ရမည်။ အလွန်နက်ရှိုင်းစွာ မတူးမိစေရန်နှင့် ရွှံ့များ မပါလာစေရန် သတိထားရမည်။ သင် ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင်ပါက ဆားဖြူ ကိုသာ စုဆောင်းနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အနည်းငယ် မာကျောပြီး လေးလံပါသည်။ လုံလောက်သော ဆားပမာဏရရှိသည့်အခါ ဆန်ခါကို ယူပါတော့သည်။

.

စစ်ထုတ်ကိရိယာ (ဆန်ခါ): သင်မြင်ရသော ဆန်ခါကို အုန်းလက်များဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်။ အချိန်ကြာကြာခံနိုင်ရန် ပလတ်စတစ်ဖြင့် ရောစပ်ထားပါသည်။ သံဖြင့်ပြုလုပ်ပါက ရေက ဖျက်ဆီးပစ်လိမ့်မည်။

.

၄။ ရိတ်သိမ်းပြီးနောက် လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် စီးပွားရေး

.အပူဒဏ်ခံခြင်းနှင့် အနားယူခြင်း: ဤနေရာသည် အလွန်ပူပြင်းသောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ ရေငတ်ပြေရန် မကြာခဏ ရေသောက် ကြသည်။ အပူဒဏ်ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ ရေအများကြီး သောက်ရပါသည်။ ဤနေရာတွင် သင်မြင်ရသည်မှာ ကန်အောက်ခြေတွင် တွေ့ရသော ရွှံ့နှင့် ရေညှိ (algae) များကြောင့် ပန်းရောင်သမ်းနေသည့် ဆား ဖြစ်သည်။ နေရောင်အောက်တွင် 2 ရက်မှ 3 ရက်ကြာပြီးနောက် ဆားသည် အဖြူရောင် ပြောင်းသွားပါလိမ့်မည်။

.

ကိုယ်ပေါ်ရှိ ဆားအာနိသင်လျှော့ချခြင်း: အနားယူပြီးနောက် ကျွန်တော့်အသားအရေပေါ်ရှိ ဆား၏အာနိသင်ကို လျှော့ချရန် ရေဘူးကြီးတစ်ဘူးကို ယူ၍ ကျွန်တော့်ကိုယ်ပေါ်သို့ လောင်းချလိုက်သည်။ ထို့အပြင်၊ အလွန်ပူသည်။ ဤအနားယူပြီးနောက် ကျွန်တော် ကောင်းမွန်သည်ဟု ခံစားရသည်။ အပူသည် အနည်းငယ် လျော့ကျသွားသည်။ ယခု ကျွန်တော် အလုပ်ပြန်စနိုင်ပါပြီ။

.

ဆားချခြင်းနှင့် စုပုံခြင်း (ဆားတောင်များ): လှေပြည့်သွားပြီးနောက် ဆားရိတ်သိမ်းသူများသည် ကမ်းစပ်သို့ ယူဆောင်လာကြသည်။ ထို့နောက် ဆား 30 ကီလိုဂရမ် အထိ ဆံ့သော ဇလုံများ ကို စတင်ဖြည့်ကြသည်။ ကျွန်တော့်အလုပ်မှာ လှေများမှ ဆားများကို ချပေးရန်ဖြစ်သည်။ ဇလုံတစ်လုံးသည် 30 ကီလို အလေးချိန်ရှိသည်။ လှေတစ်စီးလျှင် ဇလုံ 60 လုံး အထိ ဖြည့်နိုင်သည်။ ကောင်းသောနေ့တစ်နေ့တွင် ကျွန်တော် ဇလုံ 200 လုံး အထိ ချပေးနိုင်သည်။ ဆားသဲခုံများအဖြစ် အဆင့်ဆင့် စုပုံပြီး လုံးဝခြောက်သွေ့ရန် 2 လ လိုအပ်သည်။

.

အိုင်အိုဒင်း ထည့်သွင်းခြင်းနှင့် ပြင်ဆင်ခြင်း: ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ 65% တွင် အိုင်အိုဒင်း (Iodine) ချို့တဲ့မှု ရှိကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက ဖော်ပြသည်။ လည်ပင်းကြီးရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသည့်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆားထဲတွင် အိုင်အိုဒင်း ထည့်သွင်းပေးပါသည်။ ရေနှင့် ရောစပ်ပြီး စုပ်စက်များထဲသို့ လောင်းထည့်ကာ ဆားကို ကြိတ်ပြီး၊ အိုင်အိုဒင်းထည့်သွင်းကာ အထုပ်များထဲ ထည့်ပြီးပါက ပို့ကုန်အတွက် အဆင်သင့် ဖြစ်ပါပြီ။

.

ဒေသခံစီးပွားရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း: လူဦးရေ 600 ကျော် သည် ဆားရိတ်သိမ်းခြင်းဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုနေကြသည်။ နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် 60,00 ကို ဤကန်မှ ရိတ်သိမ်းပါသည်။

.

ဒေသခံ အစားအစာတွင် အသုံးပြုခြင်း: ဆီနီဂေါ နိုင်ငံသားများသည် ငါးနှင့်ထမင်း ကို အလွန်နှစ်သက်ကြသည်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် ပန်းရောင်ကန်မှ ဆားကို အသုံးပြုပါသည်။ ဤဆားကို ကန်မှယူဆောင်လာပြီး အိုင်အိုဒင်းဖြင့် သေချာပြင်ဆင်၊ သန့်စင် ပြီးမှ မီးဖိုချောင်သို့ ရောက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အမျိုးသားဟင်းလျာ ဖြစ်သော ငါးနှင့်ထမင်း (thiebou dienne penda mbaye) ကို ပြင်ဆင်ရန် ဤဆားကို အသုံးပြုပါမည်။ ဆားမထည့်ဘဲ ငါးနှင့်ထမင်းကို ချက်ပြုတ်၍ မရနိုင်ပါ။

.

ဤနေရာသည် လည်ပတ်ရန်အတွက် အလွန်လှပသောနေရာ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆီနီဂေါမှ ကျွန်တော်တို့၏ ညီအစ်ကို မောင်နှမများကို လာရောက်လည်ပတ်ရန်၊ အလုပ်သမားများ ဆားရိတ်သိမ်းရန်အတွက် ခံစားရသည့် နာကျင်မှု အားလုံးကို မြင်တွေ့ရန် အားပေးတိုက်တွန်းပါသည်။ သို့မှသာ နောက်တစ်ကြိမ် ဆားတစ်ထုပ်ကို200 CFA ဖြင့် ဝယ်သည့်အခါ ဈေးကြီးသည်ဟု မပြောတော့ဘဲ ဆားရိတ်သိမ်းသူများကိုလည်း ထောက်ခံအားပေး ပါလိမ့်မည်။ဆားရိတ်သိမ်းရန် လိုအပ်သည့် ခက်ခဲကြမ်းတမ်းသော အလုပ် အားလုံးကို လာရောက်လေ့လာပြီး သက်သေခံပါက၊ ဆားတစ်ထုပ်အတွက် 2000 ပေးရသည်ကို နားလည်လာမည်ဖြစ်သည်။