အီလက်ထရောနစ် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး (E-commerce) ဆိုတာ အွန်လိုင်းကနေ ကုန်ပစ္စည်း ဒါမှမဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဝယ်တာ၊ ရောင်းတာကို ပြောတာပါ။ ဒါဟာ လုပ်ငန်းရှင်ဖြစ်နေပြီးသားသူတွေ ဒါမှမဟုတ် လုပ်ငန်းစတင်ဖို့ စိတ်ဝင်စားသူတွေအတွက် လုပ်ငန်းအခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီး ပေးပါတယ်။#LGTmyanmar , #BBKmyanmar
.
အွန်လိုင်းကနေ ကုန်ပစ္စည်းစရောင်းဖို့ နည်းလမ်းနှစ်မျိုး ရှိပါတယ် -
၁။ ကိုယ်ပိုင် E-commerce ဝက်ဘ်ဆိုဒ် ထောင်တာ
- ဒါက ကိုယ်ပိုင်ဆိုင်ခန်းဖွင့်တာနဲ့ တူပါတယ်။ ဝယ်သူတွေက ကိုယ့်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကို လာရင် ကိုယ့်ကုန်ပစ္စည်းတွေကိုပဲ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
- နာမည်ကြီး E-commerce ဝက်ဘ်ဆိုဒ် တည်ဆောက်တဲ့သူတွေကတော့ Shopify, BigCommerce, Weebly တို့လို ဝန်ဆောင်မှုတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
၂။ အွန်လိုင်းဈေးကွက် (Online Marketplace) တွေမှာ ကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတင်တာ
- ဒါက စျေးဝယ်စင်တာကြီးတွေ (Malls) ဒါမှမဟုတ် ကုန်စုံဆိုင်ကြီးတွေမှာ နေရာယူရောင်းတာနဲ့ တူပါတယ်။
- ဝယ်သူတွေက မတူညီတဲ့ ရောင်းသူတွေဆီက ပစ္စည်းအမျိုးမျိုးကို ကြည့်ရှုပြီး အကောင်းဆုံးဈေးနှုန်းကို ရွေးချယ်နိုင်ပါတယ်။
- နာမည်ကြီး အွန်လိုင်းဈေးကွက်တွေကတော့ Amazon, Alibaba, eBay တို့ ဖြစ်ပါတယ်။
.
E-commerce အမျိုးအစား ၄ မျိုး
E-commerce မှာ အဓိက အမျိုးအစား ၄ မျိုး ရှိပါတယ်။
B2C (Business-to-Consumer):
- လုပ်ငန်းရှင်ကနေ နောက်ဆုံးစားသုံးသူဆီ တိုက်ရိုက်ရောင်းချတာပါ။ ဥပမာ- အွန်လိုင်းလက်လီဆိုင်တစ်ဆိုင်ကနေ စားသုံးသူဆီ တိုက်ရိုက်ရောင်းတာမျိုးပါ။ ဒါကို E-commerce ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ရော၊ အွန်လိုင်းဈေးကွက်မှာပါ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
B2B (Business-to-Business):
- လုပ်ငန်းရှင်ကနေ နောက်ထပ်လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ကုန်ပစ္စည်း ဒါမှမဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုတွေ ရောင်းချတာပါ။
- များသောအားဖြင့် လုပ်ငန်းအချင်းချင်း ရောင်းတဲ့သူတွေက ကိုယ်ပိုင်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကနေတစ်ဆင့် ရောင်းကြပါတယ်။
C2B (Consumer-to-Business):
- စားသုံးသူကနေ လုပ်ငန်းရှင်ကို ဝန်ဆောင်မှု ဒါမှမဟုတ် ကုန်ပစ္စည်းတွေ ပေးတာပါ။
- ဥပမာ- စာရေးဆရာတစ်ယောက်က Upwork ဒါမှမဟုတ် Fiverr လို ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွေကနေတစ်ဆင့် လုပ်ငန်းရှင်တွေကို စာရေးဝန်ဆောင်မှု ပေးတာမျိုးပါ။
C2C (Consumer-to-Consumer):
- စားသုံးသူကနေ နောက်ထပ်စားသုံးသူတစ်ယောက်ကို ကုန်ပစ္စည်းအသစ် ဒါမှမဟုတ် တစ်ပတ်ရစ် ပစ္စည်းတွေ ရောင်းချတာပါ။
- ဥပမာ- eBay ဒါမှမဟုတ် Etsy လို ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွေကနေတစ်ဆင့် ရောင်းတာမျိုးပါ။
လုပ်ငန်းပုံစံများ (Business Models)
E-commerce မှာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ့် နောက်တစ်ချက်ကတော့ လုပ်ငန်းပုံစံပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အွန်လိုင်းကနေ ဘယ်လိုဝင်ငွေရှာမလဲဆိုတာကို ဒီပုံစံက ဆုံးဖြတ်ပေးမှာ ဖြစ်လို့ပါ။
Dropshipping (ဒရော့ရှစ်ပင်း):
- ဒီပုံစံက ကိုယ့်ဆီမှာ ကုန်ပစ္စည်းတွေ တကယ်လက်ခံထားစရာမလိုဘဲ ဖောက်သည်ရဲ့မှာယူမှုတွေကို လက်ခံနိုင်ပါတယ်။
- အစားထိုးအနေနဲ့ တခြားကုမ္ပဏီတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် ပစ္စည်းပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့သူ က ကိုယ့်ကိုယ်စား မှာယူတဲ့ပစ္စည်းကို ဖောက်သည်ဆီ ပို့ဆောင်ပေးမှာပါ။
Subscription Service (စာရင်းသွင်းဝန်ဆောင်မှု):
- ဒီဝန်ဆောင်မှုကနေ သတ်မှတ်ထားတဲ့အချိန် (အပတ်စဉ်၊ လစဉ်၊ နှစ်စဉ် စသည်ဖြင့်) အလိုက် ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ဖောက်သည်ဆီ ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။
- အစားအသောက်၊ ဖက်ရှင်၊ ကျန်းမာရေး၊ လူနေမှုပုံစံနဲ့ ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် ကောင်းစွာအလုပ်လုပ်ပါတယ်။
- ဥပမာ- Netflix နဲ့ Spotify တို့ ဖြစ်ပါတယ်။
Wholesaling (လက်ကားရောင်းချခြင်း):
- လက်လီရောင်းချသူတွေကို ကုန်ပစ္စည်းတွေကို အများအပြား လျှော့ဈေးနဲ့ ရောင်းချတဲ့ လုပ်ငန်းပုံစံပါ။
- လက်လီရောင်းချသူတွေက အဲဒီကုန်ပစ္စည်းတွေကို စားသုံးသူဆီ အမြတ်ရတဲ့ဈေးနဲ့ ပြန်ရောင်းချပါတယ်။
Retailing (လက်လီရောင်းချခြင်း):
- လက်ကားရောင်းချခြင်းနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပါ။
- ကုန်ပစ္စည်းတွေကို အများအပြားရောင်းမယ့်အစား ပမာဏနည်းနည်း ဒါမှမဟုတ် တစ်ခုချင်းစီကို စားသုံးသူဆီ ရောင်းချတာပါ။
- လက်ကားရောင်းချသူတွေဆီက ရတဲ့ လျှော့ဈေးပစ္စည်းတွေပေါ်မှာ ဈေးထပ်တင်ပြီး ဝင်ငွေရှာနိုင်ပါတယ်။
Private Labeling (ကိုယ်ပိုင်တံဆိပ်):
- ဒီပုံစံမှာတော့ တခြားထုတ်လုပ်သူတစ်ဦး က ကိုယ့်ရဲ့ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ကိုယ်စား ကုန်ပစ္စည်းကို ထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။
- ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ကိုယ့်ပစ္စည်းအဖြစ် ရောင်းချနိုင်ဖို့ သီးသန့်အခွင့်အရေးတွေ အားလုံးကို ကိုယ့်လုပ်ငန်းကို ပေးထားပါတယ်။
စတင်ဖို့အတွက် အကြံပြုချက်များ:
- လုပ်ငန်းပုံစံကို သတ်မှတ်ပါ: ဘာကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်မလဲ၊ ဘယ်လိုအမြတ်ရမလဲဆိုတာ သိနိုင်ဖို့ပါ။
- လုပ်ငန်းရဲ့ အဓိကအခွင့်အလမ်း ကို ရှာဖွေပါ: ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ သီးသန့်ဈေးကွက်ကို သုတေသနလုပ်ပြီး ဘာကို အဓိကထားရောင်းမယ်ဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ပါ။
- ဘယ်မှာရောင်းမလဲ ဆုံးဖြတ်ပါ: E-commerce ဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှာလား၊ အွန်လိုင်းဈေးကွက်မှာလား၊ ဒါမှမဟုတ် နှစ်ခုလုံးမှာလား။
- ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ပရိသတ်ကို သိပါ: ကိုယ့်ရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို မှန်ကန်တဲ့သူတွေဆီ ရောက်ရှိစေဖို့ပါ။
- E-commerce လုပ်ငန်းနဲ့ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်အမည်ကို မှတ်ပုံတင်ပါ
- လိုအပ်တဲ့ လိုင်စင်နဲ့ ခွင့်ပြုမိန့်တွေ အားလုံးကို လျှောက်ထားပါ: ကိုယ့်လုပ်ငန်းကို တရားဝင်ဖြစ်စေဖို့ပါ။
- ခိုင်မာတဲ့ လုပ်ငန်းစီမံချက် (Business Plan) ကို ပြင်ဆင်ပါ: ငွေကြေးနဲ့ ကုန်ပစ္စည်းစာရင်း စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ကဏ္ဍတွေ ပါဝင်လာအောင် ပြင်ဆင်ပါ။