သင်ဟာ နှုတ်ခမ်းကွဲတာ၊ တံတောင်ဆစ်ခြောက်တာ ဒါမှမဟုတ် တက်တူးအသစ်ကို အစိုဓာတ်ထိန်းဖို့အတွက် သုံးဖူးမှာပါ။ ဒါပေမယ့် Vaseline ပျစ်ချွဲတဲ့ အဆီကို ဘယ်လိုထုတ်လုပ်တာလဲ ဆိုတာလေ့လာကြည့်ရအောင် ။ #LGTmyanmar , #BBKmyanmar
Vaseline ရဲ့ မူလဇစ်မြစ်
Vaseline ရဲ့ အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းက ရေနံတူးဖော်ခြင်းကနေ ထွက်ရှိလာတဲ့ ရေနံဂျယ်လီ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉ ရာစုအလယ်ပိုင်း ၁၈၅၉ ခုနှစ်မှာ ပန်ဆယ်ဗေးနီးယား ရေနံတွင်းတွေက အလုပ်သမားတွေဟာ သူတို့ရဲ့ တူးဖော်ရေးစက်တွေမှာ စေးကပ်တဲ့ အရာတွေ စုပုံနေတာကို သတိထားမိကြတယ်။ သူတို့က "rod wax" လို့ ခေါ်ကြတယ်။ အစကတော့ ဒါက စက်တွေကို ပျက်စီးစေတဲ့အတွက် စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမားအချို့က ဒီ rod wax ကို ပြတ်ရှရာတွေနဲ့ မီးလောင်နာတွေမှာ လိမ်းလိုက်တဲ့အခါ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပျောက်ကင်းစေတယ်လို့ ပြောဆိုကြတယ်။
.
အဲဒါက Robert Cheesebro လို့ခေါ်တဲ့ ဓာတုဗေဒပညာရှင် လူငယ်တစ်ယောက်က ဒီရေနံအကြွင်းအကျန်ကို စိတ်ဝင်တစားနဲ့ Cheesebro က သန့်စင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးမှာ သူသန့်စင်ထားတဲ့ ဗားရှင်းကို Vaseline လို့ တံဆိပ်ကပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနာမည်ကိုယ်တိုင်က ဂျာမန်လို ရေကို အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ "wasser" နဲ့ ဂရိလို ဆီကို အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ "elaion" ကို ပေါင်းစပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
.
Cheesebro ရဲ့ Vaseline ကို ၁၈၇၂ ခုနှစ်မှာ မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး ဒါကို အနာကျက်စေတဲ့ ဆေးတစ်မျိုးအနေနဲ့သာမက အသားအရေထိန်းသိမ်းမှု၊ ချောဆီအဖြစ်နဲ့ အိမ်သုံးအတွက်ပါ အံ့ဖွယ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးအဖြစ် ဈေးကွက်တင်ခဲ့ပါတယ်။ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ မရှိမဖြစ် ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ရေနံစိမ်းကို သင့်အသားအရေပေါ်မှာ လိမ်းလို့ရတဲ့ ဘေးကင်းတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုအဖြစ် ဘယ်လိုပြောင်းလဲတယ်ဆိုတာကို နက်နက်နဲနဲ လေ့လာဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ရေနံစိမ်းကနေ ဂျယ်လီအထိ အဆင့်ဆင့်လုပ်ဆောင်ပုံ
Vaseline ဟာ ရေနံစိမ်းကနေ စတာပါ။ မြေကြီးထဲကနေ ထွက်လာတဲ့ ပျစ်ခဲပြီး မည်းနက်တဲ့ အနံ့ပြင်းတဲ့ အရာတွေပါ။ ရေနံစိမ်းဟာ ဟိုက်ဒရိုကာဘွန်တွေရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ရောစပ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကို ထုတ်ယူပြီးတာနဲ့ သန့်စင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖြတ်သန်းရပါတယ်။ ဒါက ကြီးမားတဲ့ ပေါင်းခံစက်တွေထဲမှာ ရေနံကို အပူပေးပြီး မတူညီတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကို သူတို့ရဲ့ ဆူမှတ်တွေအလိုက် ခွဲထုတ်တာကို ဆိုလိုပါတယ်။ ပေါ့ပါးတဲ့ အပိုင်းတွေက ဓာတ်ဆီ၊ ရေနံဆီနဲ့ ဂျက်လောင်စာ ဖြစ်လာပါတယ်။ လေးလံပြီး ဖယောင်းဆန်တဲ့ အကြွင်းအကျန်တွေက နောက်ဆုံးမှာ ရေနံဂျယ်လီ ဖြစ်လာမယ့် အပိုင်းတွေပါပဲ။
.
ဒီဖယောင်းအကြွင်းအကျန်တွေကို ပြင်းထန်တဲ့ သန့်စင်မှု လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖြတ်သန်းရပါတယ်။ ဘေးဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အရာတွေ၊ အနံ့အသက်တွေ၊ ဒါမှမဟုတ် မသန့်စင်မှုတွေကို ဖယ်ရှားဖို့အတွက် စစ်ထုတ်ခြင်း၊ ထပ်မံပေါင်းခံခြင်းနဲ့ အရောင်ချွတ်ခြင်းတွေကို ပြုလုပ်ပါတယ်။ ရလဒ်ကတော့ အရောင်မဲ့ပြီး အနံ့မရှိတဲ့ အရာတစ်ခု ဖြစ်ပြီး လိမ်းကျံရန် ဘေးကင်းကာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီတွေကလည်း ခွင့်ပြုထားပါတယ်။ ဒီအခြေခံကို ထုတ်လုပ်သူတွေက white petroleum jelly လို့ခေါ်ပြီး ဒါဟာ Vaseline ရဲ့ မရှိမဖြစ် အခြေခံ အဆောက်အအုံ ဖြစ်ပါတယ်။
သန့်စင်မှု လုပ်ငန်းစဉ်
ဒီအသွင်ပြောင်းလဲမှုဟာ အလွန်အမင်း သန့်စင်ခြင်း အဆင့်များစွာပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ အသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုက vacuum distillation လို့ခေါ်ပြီး ဒါက ရေနံကို ဖိအားလျှော့ပြီး အပူပေးခြင်းဖြင့် မလိုလားအပ်တဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတွေကို အပူချိန်နိမ့်နိမ့်နဲ့ ဆူပွက်စေတာပါ။ ဒါက ဂျယ်လီရဲ့ မော်လီကျူးဖွဲ့စည်းပုံကို ပြိုကွဲစေတာကို ရှောင်ရှားနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ပစ္စည်းကို အရောင်နဲ့ အနည်းငယ်ပါဝင်တဲ့ ညစ်ညမ်းမှုတွေကို ဖယ်ရှားပေးတဲ့ bleaching clay သို့မဟုတ် activated carbon အလွှာများစွာကို ဖြတ်ပြီး စစ်ထုတ်ပါတယ်။
.
ဒီအဆင့်မှာ ဂျယ်လီဟာ ကြည်လင်နေပြီး နို့နှစ်ရောင် ဒါမှမဟုတ် အနံ့လုံးဝမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်က ဒါနဲ့ မပြီးသေးပါဘူး။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းရေး စံနှုန်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီဖို့အတွက် ဂျယ်လီကို သန့်ရှင်းမှုရှိမရှိ စစ်ဆေးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အလှကုန် ဒါမှမဟုတ် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်တွေမှာ အသုံးပြုမယ်ဆိုရင်ပေါ့။ ဒါက polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) ကို စစ်ဆေးတာလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ PAHs တွေဟာ ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အလားအလာရှိတာကြောင့် အနည်းငယ်မျှသာ ရှိအောင် ဒါမှမဟုတ် လုံးဝဖယ်ရှားပစ်ရပါမယ်။ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေကို အောင်မြင်ပြီးမှသာ ရေနံဂျယ်လီကို နောက်ထပ်အဆင့်အတွက် ခွင့်ပြုပြီး ကျွန်တော်တို့ သိပြီးသား Vaseline ဖြစ်လာစေပါတယ်။
ဂျယ်လီကနေ ဗူးအထိ
သန့်စင်ပြီးတာနဲ့ ရေနံဂျယ်လီကို ကြီးမားတဲ့ ရောစပ်တဲ့ ကန်ကြီးတွေဆီကို ပြောင်းရွှေ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ရနံ့ပါတဲ့ အမျိုးအစားတွေအတွက် ရနံ့တွေ ဒါမှမဟုတ် အလှကုန်ရောစပ်မှုတွေအတွက် ဗီတာမင်တွေလိုမျိုး အခြားလိုအပ်တဲ့ ပါဝင်ပစ္စည်းတွေကို ထည့်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆိုင်တွေမှာ တွေ့ရတဲ့ ဂန္ထဝင် Vaseline ကတော့ များသောအားဖြင့် သန့်စင်တဲ့ ဂျယ်လီသက်သက်ပါပဲ။
.
ဒီအဆင့်မှာတော့ ပစ္စည်းဟာ နွေးနေသေးပြီး အရည်ပုံစံလို ဖြစ်နေသေးတာကြောင့် ကိုင်တွယ်ရ ပိုလွယ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ပျော့နေတုန်းမှာပဲ ပိုးသတ်ထားတဲ့ ဘူးတွေ ဒါမှမဟုတ် ပြွန်တွေထဲကို ထည့်ပါတယ်။ အေးလာတာနဲ့အမျှ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးသိတဲ့ တစ်ဝက်တစ်ပျက် ပျစ်ခဲနေတဲ့ ဂျယ်လ်ပုံစံအဖြစ် ခဲသွားပါတယ်။
.
Vaseline ဟာ ပျက်စီးတာ ဒါမှမဟုတ် အနံ့ဆိုးထွက်တာမျိုး မရှိပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူဟာ "inert" ဖြစ်လို့ပါ၊ ဆိုလိုတာကတော့ အခြားပစ္စည်းတွေနဲ့ အလွယ်တကူ ဓာတ်ပြုမှု မရှိပါဘူး။ ဒါဟာ သက်တမ်းရှည်ကြာရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းတစ်ခုပါပဲ။ ထုပ်ပိုးမှုအဆင့်ပြီးတာနဲ့ ကွန်တိန်နာတွေကို တံဆိပ်ခတ်၊ တံဆိပ်တပ်၊ ဗူးတွေထည့်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းကို တင်ပို့ပါတယ်။ ရေနံတွင်းတွေကနေ စက်ရုံတွေဆီ၊ သင့်ရေချိုးခန်းစင်ပေါ်အထိ၊ ဒီလို ရိုးရှင်းတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုအတွက်တော့ ခရီးရှည်ကြီးပါပဲ။
Vaseline ဘာကြောင့် ဒီလောက်ထိ ကောင်းကောင်း အလုပ်လုပ်တာလဲ
လူတွေ အမေးများဆုံး မေးခွန်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ Vaseline ဟာ အသားအရေခြောက်တာ ဒါမှမဟုတ် ပျက်စီးနေတဲ့ အသားအရေပေါ်မှာ ဘာကြောင့် ဒီလောက်ထိ ထိထိရောက်ရောက် အလုပ်လုပ်တာလဲ ဆိုတာပါပဲ။ အဖြေကတော့ သူ့ရဲ့ occlusive properties တွေမှာ ရှိပါတယ်။ Vaseline ဟာ သင့်အသားအရေကို တကယ်တော့ အစိုဓာတ် မဖြည့်ပေးပါဘူး။ သူက အသားအရေမှာ ရှိပြီးသား အစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တဲ့ အကာအကွယ် အလွှာတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။ ဒါကို ယိုစိမ့်နေတဲ့ ကွန်တိန်နာတစ်ခုကို ပိတ်ဆို့ထားတယ်လို့ စဉ်းစားကြည့်ပါ။ အသားအရေကနေ ရေတွေ ဆုံးရှုံးတာကို တားဆီးပေးခြင်းအားဖြင့် Vaseline ဟာ အသားအရေကို နူးညံ့၊ စိုပြေပြီး အကာအကွယ်ပေးထားနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရာသီဥတုဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေတွေမှာပေါ့။
.
ဒီအကာအကွယ် အလွှာက ယားယံစေတဲ့ အရာတွေနဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ ဒဏ်ရာငယ်လေးတွေနဲ့ ခြစ်ရာတွေမှာ မကြာခဏ အသုံးပြုကြတာပါ။ ရေနံကနေ စတင်တာ ဖြစ်ပေမယ့် Vaseline ဟာ non-comedogenic ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက လူအများစုအတွက် ချွေးပေါက်တွေကို ပိတ်ဆို့စေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကို ကလေးထိန်းသိမ်းမှုကနေ မာရသွန်ပြေးပွဲတွေအထိ၊ အလှအပဆိုင်ရာ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေအထိ အရာရာတိုင်းမှာ အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ မိတ်ကပ်ပညာရှင် အများအပြားက နူးညံ့တဲ့ အသားအရေ အသွင်အပြင်ကို ဖန်တီးဖို့ ဒါမှမဟုတ် မျက်ခုံးမွှေးတွေကို ထိန်းဖို့အတွက် Vaseline ပါးပါးလေးကို အသုံးပြုကြပါတယ်။
နိဂုံး- အမွေအနှစ်နဲ့ ဂျယ်လီ
Vaseline ဟာ မြေကြီးအောက်ကနေ ထွက်လာတဲ့ စေးကပ်တဲ့ ဘေးထွက်ပစ္စည်းတစ်ခုကနေ စတင်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ အယုံကြည်ရဆုံး အသားအရေထိန်းသိမ်းမှု ပစ္စည်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်လာဖို့ ပြင်းထန်တဲ့ သန့်စင်မှု ခရီးစဉ်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်တာ ဒါမှမဟုတ် ခေတ်စားတာကြောင့် မဟုတ်ဘဲ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း အလုပ်လုပ်လို့သာ အချိန်ရဲ့ စမ်းသပ်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိခဲ့တဲ့ ရှားပါးတဲ့ အရာတွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ သင်က ခြေဖနောင့်ကွဲတာကို သက်သာစေဖို့၊ သင့်နှုတ်ခမ်းကို ကာကွယ်ဖို့၊ ဒါမှမဟုတ် ဆောင်းရာသီမှာ ခြောက်သွေ့တဲ့ လက်တွေကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေဖို့အတွက် သုံးသည်ဖြစ်စေ၊ သင်ဟာ နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ ကျော် သမိုင်းကြောင်းရှိတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို သုံးနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ကြိမ် သင်လက်ချောင်းတွေကို ဒီနူးညံ့ကြည်လင်တဲ့ ဂျယ်လီထဲကို နှစ်လိုက်တဲ့အခါ ဒါက ဘယ်လိုရောက်လာတယ်ဆိုတာကို အတိအကျ သိရှိသွားပါလိမ့်မယ်။ ရေနံတွင်းတွေကနေ သန့်စင်စက်တွေဆီ၊ သင့်ရေချိုးကန်ဘေးက ဗူးလေးဆီကိုပေါ့။ ဒါကတော့ Vaseline ပါပဲ။ ရိုးရှင်းတဲ့ အရာတစ်ခုရဲ့ မရိုးရှင်းတဲ့ နောက်ခံဇာတ်လမ်းတစ်ခုပါ။