သစ်ကြားသီးကို "ဉာဏ်ကောင်းသီး" ဟုပင် အချို့က တင်စား ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ယင်းကို အဆင့်မြင့် ထုတ်လုပ်နေပုံမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်နေပုံနှင့် ကွာခြား၍ သတိပြု လေ့လာသင့်သည်။ သစ်ကြားသီးသည် diet (ဝိတ်လျော့နေကျသူများ) ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်တဲ့အစားအသောက်ပဲဖြစ်ပါသည်။ သစ်ကြားသီးတွင် ပရိုတင်း၊ အဆီများ၊ အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များစွာပါလည်းဝင်ပြီး လူသားအကျိုးပြု အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သစ်ကြားသီးကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့်ချက်ပြုတ် စားသုံးနိုင်သည်။ သစ်ကြားသီးကို အစိမ်းလိုက်၊ လှော်ပြီးသောအစေ့ သို့မဟုတ် အသုပ်များ၊ ဒိန်ချဉ် သို့မဟုတ် အခြားဟင်းလျာများနဲ့လည်း တွဲဖက် စားသုံးနိုင်သည်။ #LGTmyanmar, #BBKmyanmar
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆိုရင်တော့ ရာသီဥတု အအေးပိုတဲ့ ဒေသတွေဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကချင်နှင့် ချင်းပြည်နယ်များတွင် စိုက်ပျိုးပါတယ်။ အရမ်း အေးတဲ့ ရာသီဉတုမှာ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပါသည်။ ကုန်းမြေ မြင့်ဒေသများတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။
.
အပင်ပေါက် ပျိုးခြင်း
- သစ်ကြားသီး အမြစ်က 3 မီတာအထိ ထိုးဖောက်နိုင်တာမို့ မြေသားအနက် 2-3 မီတာလောက်ရှိရင် ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။ အနည်းဆုံး PH level 6.0 ရှိရပါမယ်။
- အစေ့ကို စိုက်ပျိုးခြင်း ကိုင်းကူး ကိုင်းဆက်စိုက်ပျိုးခြင်း ဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။
- သစ်ကြားသီးစိုက်နည်းကတော့ ပထမဦးဆုံး သစ်ကြားသီးအရိုင်းသီးကောက်ပြီး ပျိုးထားရပါတယ်။
- သစ်ကြားသီး အရိုင်းသီးပျိုးပင် တစ်လက်မ ခန့်လောက် ကြီးလာတဲ့အချိန်မှာ သစ်ကြားသီးအယဉ်ကိုင်းနှင့် ကိုင်းဆက်ပြီး စိုက်ပျိုးရပါတယ်။
- စိုက်ခင်းများကို တစ်တန်းနဲ့ တစ်တန်း အနည်းဆုံး 50 စင်တီမီတာ ခြားထားသင့်ပြီး တစ်ပင်နဲ့ တစ်ပင် 25 စင်တီမီတာ ခြားပြီး စိုက်ပျိုးပါ။
ကိုင်းဆက်မျိုးပွားခြင်း
- မျိုးကိုင်း အပင်လုံးပတ်က 1 - 2 cm လောက် ရှိတယ်ဆိုရင် အမြင့် 4.5 cm ရှိပြီး 45 ဒီဂရီ စောင်းပြီး ပုံမှာ ပြထားတဲ့ အတိုင်း ဖြတ်ပေးပါ။
- ကိုင်းကူး စိုက်မယ့် မူလအပင်ကိုတော့ ထိပ်ပိုင်းကို ဖြတ်ထားပြီး 4.5 cm အနက် ပုံမှာပြထားတဲ့ အတိုင်း ခွဲထားပေးရပါမယ်
- ပြီးရင်တော့ ကိုင်းနှစ်ခုကို ဆက်ပေးပြီး ချည်ပေးထားပါ။
- ၆လသား အရွယ်ရှိတဲ့ လုံးပတ် တူညီသော မျိုးကိုင်းရဲ့ 15 cm ဖြတ်တောက်ပါ။
- မျိုးကိုင်းက အနည်းဆုံး အကိုင်းအလက် အရွက် ဖယ်ထားပြီး ကြာချိန် 15 ရက် ရှိထားရပါမယ် ။
- မျိုးကိုင်းယူမယ့် အပင်က အသီးသီးထားတဲ့ အပင်ကနေ ရွေးချယ်တာပိုကောင်းပါတယ်။
source : slideshare.net |
အပင်ငယ်သေးတဲ့အခါ နှင်းခါးဒဏ် အပူဒဏ်များတာနဲ့ ရေစီးဆင်းမှုမရှိဘူး ဆိုရင် အပင် ပျက်စီးတက်ပါတယ်။ အပင်ငယ်စဉ် ခြောက်သွေ့ရာသီတွင် ရေပေးသွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။
.
အပင်ပြောင်းရွေ့ စိုက်ပျိုးခြင်း
- တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် အနည်းဆုံး ပေ ၄၀ အကွာအဝေးထား၍ သုံးပေပတ်လည် စိုက်ကျင်းများတူး၍ စိုက်ပျိုးရပါမည်။ အပင်သက် တစ်နှစ်သားခန့်အရွယ်၊ အပင်အမြင့် နှစ်ပေခန့်ရှိသောအခါတွင် မျိုးကောင်းသော သစ်ကြားပင်နှင့် ကိုင်းကူးပါ။
- ကိုင်းကူးပင်သည် ပထမနှစ်မှာ 8ပေ အထိ မြင့်လာနိုင်ပါတယ်။ တစ်နှစ် နှစ်နှစ် ကြာတဲ့ အထိ ကိုင်းကူးပင်ကို ပြုစုပေးရပါမယ်။
- ပြုပြင်တူးဖော်ထားသည့် စိုက်ခင်းတွင် အပင်သက် 1 - 2 နှစ် ခန့်ရှိပြီး အပင်အမြင့် 8 - 10 ပေ ခန့်ရှိလာချိန်တွင် မြေလုံးမပျက် တူး၍ ကျင်းအတွင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ စိုက်ပျိုးရပါမည်။
- အပင်ရှင်သန်လာလျှင် ပင်စည် ကိုင်းဖြာထွက်မှုကို လိုအပ်သလို ကိုင်းဖြတ်ပြုပြင်ပေးရပါမည်။ 5 ပေ ခန့်သာ အမြင့် ချန်၍ ကိုင်းဖြတ်ပေးပါက ကိုင်းဖြာမှု ပိုမိုကောင်းမွန်ပါသည်။
source : slideshare.net |
ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်း
အပင်တွင် အခက်များလွန်းပါက ချိုင်ပေးရပါမည် အပင်ရဲ့ ကိုင်းခြောက် ကိုင်းသေများ ကို ဖယ်ရှားပေးပါ။ သက်တမ်းရင့်အပင် ဖြစ်သည့်အတွက် ပေါင်း မြက် ချုံပင်များ ရှင်းလင်းပေးပါ ။
.
စိုက်ပျိုးနည်း
ရာနှင့်ချီသော အကောင်းစားသစ်ကြားသီးပင်များဖြစ်စေဖို့ ဂရုတစိုက် စိုက်ပျိုးဖို့လိုအပ်ပါသည်။ သစ်ကြားသီးပျိုးခင်းတွင် ပျိုးပင်များ ပျိုးထောင်ခြင်း လုပ်ငန်းစတင်ချိန်တွင် ရာသီဥတုအပူချိန်၊ အာဟာရ၊ ရေဓာတ်ရရှိမှုတို့ကို အချိုးညီညီစိုက်ပျိုးနိုင်ပါက သစ်ကြားသီးအတွက် အကောင်းဆုံးကြီးထွားမှုများနှင့် အထွက်နှုန်းများတိုးစေမှာဖြစ်ပါသည်။
လယ်သမားများသည် သစ်ကြားသီးအပင် မစိုက်ပျိုးမှီ စက်များဖြင့် မြေဆီလွှာထဲသို့ အပေါက်များပေါက်ထားပါ။ ထိုဖေါက်ထားသောမြေဆီလွှာထဲတွင် သစ်ကြားသီးတစ်ပင်ချင်းစီကြီးထွားမှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့အတွက် သစ်သားချောင်းတွေကို သေချာထည့်ပါ။ ထို့နောက် သစ်ကြားသီး ပျိုးပင်များကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု စတင်စိုက်ပျိုးကြသည်။
သစ်ကြားသီးအပင်များ အပင်ကြီးထွားဖို့အတွက် အဓိက ရေလိုအပ်ပါတယ်။ ရာနှင့်ချီသော သစ်ကြားသီးပင်များဆီသို့ လုံလောက်သော ရေပမာဏရရှိ နိုင်ရန်အတွက် သစ်ကြားသီးခြံများသည် ဆည်မြောင်းနည်းစနစ်ကို အသုံးပြုသင့်သည်။ emitters သို့မဟုတ် drippers ဟုခေါ်သော ပလပ်စတစ်ပိုက်စနစ်ဖြစ်သည် မြေကြီးနှင့်အနီးဆုံးနေရာတွင် ထားပြီး ရေများ ယိုစိမ့်အောင်ပြုလုပ်သည့် စနစ်ဖြစ်သည်။
သစ်ကြားသီးအပင်များ ကြီးလာသောအခါ မလိုအပ်သောအကိုင်းအခတ်များကို ဖြတ်တောက် ရန်လိုအပ်သည်။ စက်များသည် သစ်ကြားသီးအပင်များကို သတ်မှတ်ထားသော အရွယ်အစားထက် ကျော်လွန်သော အကိုင်းအခက်များကို ဖြတ်တောက်ပေးသည်။
.
ရိတ်သိမ်းစက် (Tree Shaker)
နှစ်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် သစ်ကြားသီးပင်သည် အသီးအနှံများ စတင်ထွက်လာသည်။ သစ်ကြားသီးအပင်များကို ရိတ်သိမ်းသည့်စက် (ခေါ် ) shaker စက်များဖြင့် အသုံးပြုလာကြသည် လူအင်အားနဲ့ အချိန်ကုန်သက်သာစေသည်။ ရိတ်သိမ်းသည့်စက် (ခေါ် ) shaker စက်များဖြင့် သစ်ကြားသီးအပင်၏ ပင်စည်တွင် စက်ဖြင့်ညှစ်ပြီး အပင်တစ်ခုလုံးကို လှုပ်ခါစေပြီး ပြင်းထန်သော တုန်ခါမှုကြောင့် သစ်ကြားသီးများပြုတ်ကျလာသည်။ shaker စက်မှာ ခွန်အားနှင့် ကြာချိန်ကိုသက်သာစေသည်။
.
သစ်ကြားသီးကောက်စက်
လှုပ်ခါပြီးနောက်၊ ပြုတ်ကျလာသော သစ်ကြားသီး အခွံမာသီးများကို အထူးပြုအသီးကောက်စက်ဖြင့် သစ်ကြားသီးများ။ သစ်ကြားသီး အဆင်သင့်ဖြစ်မဖြစ် သေချာစစ်ဆေးပါ။ သစ်ကြားသီး၏ အစိမ်းရောင် အပြင်ဘက်အလွှာသည် ခြောက်သွားကာ အခွံမှ အလွယ်တကူ ခွာနိုင်သည်။
သစ်ကြားသီးများကိုရိတ်သိမ်းစက်ဖြင့် ရိတ်သိမ်းပြီးနောက် သစ်ကြားများကို စက်ရုံသို့ပို့ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။
.
အထွက်နှုန်း
အပင်သက် ခြောက်နှစ်သားတွင် စတင်သီးသည်။ ၁၀နှစ်သား အရွယ်တွင် သီးထွက်ပိုများလာသည်။ သီးထွက်အများဆုံး အပင်သက်မှာ ၂၀ နှစ်သားခန့် ဖြစ်ပါသည်။
အပင်သက် ၁၀၀ ကျော်အထိ ရှိနိုင်သည်။ သီးထွက်မှာ တစ်ဧကလျှင် ပိဿာ ၃၀၀ မှ ၄၀၀ အထိ ထွက်ရှိနိုင်ပါသည်။
.
သစ်ကြားသီး စက်ရုံတွင် ထုတ်လုပ်ပုံ အဆင့်ဆင့်
- သစ်ကြားသီးများကို စက်များဖြင့် ရေမဆေးကြောမှီ စိုက်ခင်းမှပါလာသော အမှိုက်များအကိုင်းအခက် အပိုများကိုဖယ်ရှာပေးရမည်။
- ထို့နောက် သစ်ကြားသီးများကိုရေးဆေးပေးပါ။
- ပျက်စီးနေသော သစ်ကြားသီးများ သို့မဟုတ် မမှည့်သေးသောာ သစ်ကြားသီးများကို စနစ်တကျရွေးထုတ်ပေးပါ။ သစ်ကြားသီးများကို အခြောက်ခံစက်ဖြင့် အခြောက်ပေးပါ။
- မမှည့်သေးသော သစ်ကြားသီးများ နှင့် စားသုံးမှုအဆင်သင့်ဖြစ်သော သစ်ကြားသီးများကို အလိုအလျောက်ခွဲခြားပေးနိုင်ရန် စက်များ၏ အကူညီဖြင့်လုပ်ကိုင်ထားသည်။
- ထို့နောက် သစ်ကြားသီးများကို အရွယ်စားများကိုခွဲခြားပေးရသည် ။
- သစ်ကြားသီးများကို အခြောက်လှန်းမည့် နေရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းပေးရသည်။
- သစ်ကြားသီးများသည် အစိုဓာတ်များရှိနေသောကြောင့် မှိုတက်ခြင်းနှင့် ပျက်စီးခြင်းတို့ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေသည်။
- အခြောက်ခံခြင်းက အစိုဓာတ်ကို 6 မှ 8 ရာခိုင်နှုန်းအထိ လုံခြုံသောအဆင့်သို့ လျှော့ချပေးသည်။ အစိုဓာတ်ကိုထိန်းညှိနေခြင်းမှာ နောက်အဆင့်များစွာကို ပိုမိုလွယ်ကူစေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။
- သစ်ကြားသီးထုတ်ကုန်များကို အလုပ်သမားစစ်ဆေးပြီးနောက် သစ်ကြားသီးများကို အပေါက်အရွယ်အစားအမျိုးမျိုးရှိတဲ့ ဒီကွန်တိန်နာကြီးမှာ သစ်ကြားသီးများကို တင်ပါ ။
- ထိုအပေါက်များ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ သေးငယ်သော သစ်ကြားသီးများ ပြုတ်ကျစေရန် ဖြစ်သည်။
- သစ်ကြားသီး၏ အခွံခွာလုပ်ငန်းစဉ်ကိုဆက်လက်ကြပါစို့ ။
- အကြီးစားသစ်ကြားသီးလုပ်ငန်းများတွင် စက်မှုနည်းပညာများကိုအသုံးပြုကြသည်။
- သစ်ကြားသီး အခွံခွာစက်များသည် အတွင်းပိုင်းရှိ နူးညံ့သော သစ်ကြားစေ့များကို မထိခိုက်စေဘဲ အခွံခွာနိုင်သည်။
- ထိုစက်များသည် အခွံများကို လျင်မြန်စွာ ကွဲစေသည်။ ထို့နောက် အခွံများနှင့် အစေ့များကို ခွဲထုတ်ပေးသည်။
- သစ်ကြားသီးသည်ကျန်မားရေးအတွက် အထောက်ကူပြုသောကြောင့် စျေးကွက်တွင်ဝယ်လိုအားများလျက်ရှိသည်။
- သစ်ကြားသီးများကို အရွယ်အစား အရည်အသွေးများ အမြဲစီစစ်နေဖို့လိုအပ်သည်။
- သစ်ကြားသီးကို အစေ့တွင် သစ်ကြားသီးအတွင်း သို့မဟုတ် သစ်ကြားသီးအတွင်း တခါတရံရှိနေနိုင်တဲ့ Salmonella၊ E. coli နဲ့ Listeria ဘက်တီးရီးယားတွေကို ဖယ်ရှားဖို့ အပူ ဒါမှမဟုတ် တခြားနည်းလမ်းကိုအသုံးပြုရသည်။
- သစ်ကြားသီးများသည် အစိုဓာတ်စုပ်ယူမှုနှင့် အရသာပြောင်းလဲမှုများကို ထိခိုက်မှုမရှိစေနိုင်ဖို့ ဘက်တီးရီးယားများကို အချိန်တိုအတွင်း ဖယ်ရှားနိုင်ဖို့ ရေနွေးငွေ့စီးကြောင်းစက် နှင့် ထိတွေ့ပေးရသည်။
- ထို့နောက် သစ်ကြားများကို နောက်ဆုံးအရည်အသွေးစစ်ဆေးမှုဧရိယာသို့ ပို့ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံးအဆင့်တွင် သစ်ကြားသီးများ အရည်သွေးပြည့်မှီမှု ရှိ မရှိကို ကျွမ်းကျင်လေ့ကျင့်ထားသော အလုပ်သမားများသာ လုပ်ဆောင်ရသည်။
- သစ်ကြားသီးအစေ့များကို အရည်သွေးမပြည့်သေးသော သို့မဟုတ် ပျက်စီးနေသေ အစေ့များကို ရှာဖွေပြီး အခခွဲထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။
- ထို့နောက် သစ်ကြားသီး အစေ့များကို စတင်ထုပ်ပိုးကြပါသည်။
- ထို့နောက် စျေးကွက်တွက် ဖြန့်ဖြူးရန်အတွက် သစ်ကြားသီးအစေ့ထုပ်များကို ပြင်ဆင်မည်ဖြစ်သည်။